Diabetes type 2 is een groeiend gezondheidsprobleem, maar dat hoeft niet – volgens dit boek

Diabetes type 2 is een groeiend gezondheidsprobleem, maar dat hoeft niet – volgens dit boek

In ‘Het 8-weekse bloedsuikerdieetgeeft Michael Mosley een pittige maar effectieve oplossing voor het voorkomen of omkeren van diabetes type 2.

Op een sober, Amerikaans ogend (mag ik zeggen lelijk?) kaft staat dat volgers van het dieet in 8 weken gemiddeld 15 kg afvallen. ‘Jaja’, is mijn eerste gedachte; wat is dan je doelgroep? Deze initiële scepsis werd verder aangewakkerd door quotes van ervaringsdeskundigen over de ‘wonderen’ die het dieet zou hebben veroorzaakt in hun levens.

Dr. Michael Mosley, bekend van BBC documentaires en boeken over gezondheid, belooft mensen met obesitas en/of diabetes of het voorstadium prediabetes, weer normale bloedglucosewaarden als ze 8 weken 800 calorieën per dag eten (hij bedoelt natuurlijk 800 kilocalorieën!). En je valt snel af.

Grote beloften dus. Kom maar op, dacht ik. Ik heb dan wel geen obesitas en/of (pre)diabetes – hoewel je dat van prediabetes zonder meting niet goed kunt inschatten – maar ook bij mij mag er best een kilootje af rond het middel (de meest ongezonde plek). Me laten inspireren kan altijd.

Centraal in het boek staan de bevindingen van professor Roy Taylor, leider van de Diabetes Research Groep aan Newcastle University, namelijk dat inname van teveel licht verteerbare koolhydraten zoals suiker, uiteindelijk kan leiden tot vervetting van de lever en alvleesklier. In reactie op een hoge bloedsuikerspiegel gaat de alvleesklier insuline produceren. Daardoor nemen energiebehoeftige cellen, zoals spiercellen, suiker op. Als je je lichaam langdurig overvoert met suiker, neemt de gevoeligheid voor insuline af en wordt de bloedsuikerspiegel steeds hoger. De alvleesklier gaat wel door met insuline produceren, maar de spiercellen reageren er nog nauwelijks op. Het gevolg is dat suiker wordt opgeslagen als vet, onder andere in de lever en alvleesklier. Dit komt hun werking niet ten goede. Het bloedsuikerdieet zou het vet weer uit de organen kunnen doen verdwijnen.

Obesitas gaat vaak gepaard met type 2 diabetes. De ernst hiervan is moeilijk te onderschatten als oorzaak van hart- en vaatziekten en problemen van kleinere vaten, zoals blindheid en neuropathie, waarvoor beenamputatie regelmatig de enige remedie is. De omvang van het probleem wordt inzichtelijk gemaakt door heel uiteenlopende persoonlijke verhalen van mensen. Maar ook door de pijnlijke observatie dat in Vietnam nu meer benen worden geamputeerd als gevolg van type 2 diabetes dan ten tijde van het hoogtepunt van de Vietnamoorlog.

Maar Mosley heeft de oplossing! Ik raakte steeds meer overtuigd dat er misschien wel iets zit in dat bloedsuikerdieet. Niet per se door de succesverhalen van mensen die geen pillen of insuline meer nodig hadden (één zwaluw maakt immers nog geen zomer) maar vooral door de onderbouwing en uitleg over wat er mis gaat in je lichaam bij een ongezonde leefstijl. En hoe je dat kunt omkeren.

Mosley zegt niet dat het makkelijk is; hij benadrukt dat het voorbereiding en motivatie vergt om het vol te houden. Hij helpt door allerlei tips te geven over manieren om je leven gezonder in te richten en besteedt ook aandacht aan andere cruciale elementen van een gezonde leefstijl: voldoende lichaamsbeweging en stress vermijden. Het dieet is koolhydraatarm en volgt principes van het Mediterrane dieet. Er staan allerlei (lekkere!) voorbeeldrecepten in het boek om je op gang te helpen. Desondanks gaat dit plan velen denk ik wat ver, maar Mosley schrijft dat je ook een tussenversie kan volgen, als je geen diabetes of overgewicht hebt. Minder doen kan ook effectief zijn; een aanleiding voor wat reclame voor zijn vorige boek en documentaire over het 5:2-dieet (2 dagen per week vasten).

De wetenschappelijke onderbouwing komt aardig solide op me over, hoewel ik niet kan overzien welke studies hij heeft genegeerd die het tegendeel aantonen. Niet alle studies die hij aanhaalt laten trouwens gemiddeld 15 kg gewichtsverlies zien (afhankelijk van de studiepopulatie), en bovendien is het wetenschappelijk bewijs van de effectiviteit op de lange termijn van dit dieet vooralsnog beperkt. De grote, nog lopende DIRECT studie onderzoekt of een laagcalorisch dieet type 2 diabetes kan omkeren (*zie aanvulling/update onderaan).

Inmiddels denk ik dat veel mensen in een brede range van gezondheids- en gewichtssituaties iets aan dit boek zouden kunnen hebben, al is het maar om te beseffen welke risico’s op de loer liggen. Risico’s die je met wat motivatie en inspanning kunt beperken. Ik ben niet zo fan van persoonlijke succesverhalen. Maar over het algemeen vind ik Mosley nuchter, realistisch en ook verantwoordelijk; hij raadt bijvoorbeeld aan dat je je huisarts betrekt bij je dieetplannen (zie ook factsheet voor artsen).

De (gepromoveerde) kniesoor in mij wil nog wel kwijt dat de ‘Dr.’ op het kaft niet terecht is. Michael Mosley is opgeleid als arts, waarna hij journalist werd. Hij is niet gepromoveerd, en verdient deze afkorting in het Nederlands dus niet. En dan die calorieën; dat is misschien spreektaal, maar dit wordt niet uitgelegd; dat is slordig.

Mosley

 

Het 8-weekse bloedsuikerdieet | Val snel af en herprogrammeer je lichaam
Dr. Michael Mosley

ISBN 9789057124969  |  271 pag.  |  2017

Deze recensie verscheen 22 november op SciencePalooza.nl

*Aanvulling: Op 5 december werden op de website van The Lancet de resultaten van de DIRECT studie gepubliceerd, die laten zien dat bijna de helft (68 mensen) van de 149 mensen die de dieetinterventie ondergingen na 12 maanden geen diabetes meer had en minder antidiabetesmedicatie gebruikte (dit gold voor 4% van de 149 mensen in de controlegroep).