Onderzoek naar de samenstelling en de effecten van je darmflora, ofwel je microbioom, is booming. Er wordt steeds meer bekend, maar heel veel is voorlopig onbekend. Toch is het dr. Michael Mosley gelukt praktische adviezen te destilleren uit de opgedane inzichten over de wisselwerking tussen de samenstelling van de bacteriepopulatie in je darmen en gezondheid. Die samenstelling kun je niet alleen beïnvloeden met de wat rigoureuze poeptransplantaties, maar ook met voeding, en daar gaat dit boek over.
In ‘Het slimmedarmendieet’ beschrijft Mosley in begrijpelijke en soepele taal hoe gezonde darmen werken en wat er mis kan gaan. Hij stelt je voor aan de verschillende bewoners van ons darmstelsel; er zijn talloze soorten bacteriën met eigen functies, voorkeuren en effecten. De precieze samenstelling van en balans tussen de soorten varieert per persoon. Wetenschappers begrijpen steeds meer hoe dit in verband staat met gezondheid. Die inzichten benut Mosley om mensen te helpen hun darmen gezond te krijgen en zich lekkerder of beter te voelen, en eventueel ook om af te vallen.
Dit is niet het eerste dieetboek dat hij schrijft; eerder recenseerde ik ‘Het 8-weekse bloedsuikerdieet’ en hij heeft ook een boek op zijn naam over het 5:2-vastendieet. Dat betekent niet dat hij van de ene hype naar de andere springt – hij ziet verbanden tussen eetgewoonten en de effecten daarvan op de gezondheid. Dat levert wat sluikreclame op voor zijn andere boeken, maar eigenlijk maakt dat zijn betoog des te overtuigender. Het suikermetabolisme en het microbioom staan immers niet los van elkaar, zo leren we.
Mosley lijkt een neus te hebben voor effectieve methoden om gezonder te worden; hij schrijft over zijn documentaire ‘Ulcer wars’ uit 1994, over behandeling van maagzweren met antibiotica, wat toen niet gangbaar was omdat deze als psychische kwaal werden gezien. De onderzoekers die de antibioticabehandeling gaven werden eerst sceptisch bekeken, om later de Nobelprijs te krijgen voor hun werk. Van het bloedsuikerdieet werd onlangs gepubliceerd dat in een klinische studie inderdaad veel mensen van hun type 2 diabetes afraakten. Toch merkt Mosley terecht op dat het microbioom-onderzoeksveld wat gehypet is en niet alle positieve interpretaties van studiebevindingen stand houden.
Interessant is daarom dat hij een indruk geeft van hoe het vakgebied ontwikkelt. En hij beschrijft hoe studies zijn uitgevoerd, zodat de lezer gevoel krijgt voor hoe inzichten tot stand komen en welke revolutionaire effecten je wel of niet mag verwachten.
Dit boek leert je dus hoe het microbioom je gezondheid beïnvloedt, en misschien zelfs je gedrag. En ook dat de hoeveelheid energie die darmen uit een specifiek voedingsmiddel halen varieert per persoon (dus klopt de bekende uitspraak dat de één – of meestal is het ‘de ander’- alles kan eten zonder aan te komen, en de ander – of jij – al dik wordt van het kijken naar een reep chocolade!).
Nadat je je hebt verwonderd over de impact van het onzichtbare gekrioel in ons binnenste, kun je aan de slag: Mosley geeft een overzicht van belangrijke componenten van een dieet voor een gevarieerd en gezond microbioom. Hij legt kort uit welk effect je mag verwachten van olijfolie, vette vis, vlees, cacao, eieren, gekleurde groenten, kruiden en specerijen en vezels. En ook waarom een flesje Yakult niet al je darmissues gaat oplossen. Interessant en bruikbaar. En behoorlijk haalbaar bovendien (meer dan dit).
Hoewel ik volgens de adviezen best gezond eet, ga ik meteen een paar kleine veranderingen doorvoeren, die mogelijk mijn nogal allergische gestel wat kunnen kalmeren. Oh, en het stuk over het verminderen van suikerpieken met de daarop volgende dalen, door de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor je zucht naar suiker de kop in te drukken, zal ik ook nog eens teruglezen. Handig in dat verband; er staat een index achterin.
Omdat het vakgebied sterk in beweging is, is het mogelijk dat sommige inzichten te zijner tijd aangepast worden. (maar geldt dat niet voor alle vakgebieden?). Toch denk ik dat dit boek voor veel mensen nuttige, realistische adviezen bevat. Mosley waarschuwt bovendien regelmatig als een advies niet goed is voor iemand met een specifieke conditie. Ik vind het een goed geschreven, genuanceerd boek, mét recepten, zodat niets je nog in de weg staat om je microbioom in topconditie te krijgen.

Uitgeverij Nieuwezijds | Het slimmedarmendieet
Hoe je je lichaam van binnenuit radicaal kunt veranderen

ISBN 9789057124952
304 pag.
2018

Op 5 juni verscheen deze recensie ook op SciencePalooza.nl

(*N.B. Ik heb ‘dr.’ doorgestreept, omdat dit in NL de titel is voor gepromoveerden. Hij is opgeleid als arts, waarna hij journalist werd. Hij is niet gepromoveerd (PhD). Als journalist verdient hij voldoende credits, dus die voor NL niet passende titel kan wel van het kaft).